ماهي پرنده

موشک ضد کشتي فرانسوي Exoct يکي از پرکاربردترين و در عين حال مخوف ترين خانواده هاي موشک هاي کروز ضد کشتي به حساب مي آيد به گونه اي که با گذشت بيش از 30 سال از ورود مدل هاي اوليه آن به خدمت، از سال 1979 تاکنون همواره تهديدي جدي براي هر شناور سطحي است.
Exoct يک موشک مخوف است. اين ماهي پرنده با پرواز خود در ارتفاع نزديک به سطح دريا به خوبي از ديد تمام سيستم هاي راداري معمولي پنهان مي ماند، در کنار اين برتري به دليل سرعت زير صوتي خود و عدم گذر از سرعت صورت عملاً به مانند بسياري ديگر از موشک ها صداي فوق العاده بلندي نيز توليد نمي کند که اين امر نيز به خودي خود سيستم هاي رهگيري موشک (که بر پايه رهگيري به وسيله صدا کار مي کنند) را با مشکلات جدي روبه رو مي کند، در مرحله بعد به دليل خودکار بودن موشک و عدم نياز به برقراري ارتباط با هواپيماهاي ما در بسياري از سناريوهاي موجود براي جنگ الکترونيک بر عليه آن که بر پايه قطع اين ارتباط طراحي گشته اند با مشکل روبه رو مي گردند.
سيستم هدايت Exoct همان طور که اشاره شد از نوع راداري فعال است که به آن اجازه مي دهد به صورت دقيق به سمت هدف حرکت کند، هرچند نمونه هاي جديدتر اين سلاح مخوف به امکان استفاده از سيستم هاي GPS مجهز خواهند شد که به گونه اي افسانه اي توانايي و دقت اين موشک را افزايش خواهد داد.
مکانيزم حمله در اين موشک بسيار استادانه طراحي شده، به گونه اي که تنها شناورهاي بسيار هوشمند مي توانند با آن درگير شوند، هرچند در اين ميان نيز Exoct علي رغم قد و قامت کوچک خود (در برابر کشتي هاي بسيار بزرگ) دست و پا بسته نيست. همان طور که اشاره شد اين ماهي پرنده پس از شليک تا ارتفاع 30 متري سطح آب پايين مي آيد، ارتفاعي که شناسايي و رهگيري آن توسط رادارها را به طور قابل ملاحظه اي با دشواري روبه رو مي کند ولي اين همه ماجرا نيست. Exoct هنگامي که وارد فاز حمله نهايي مي گردد ارتفاع خود را تا سه متري سطح آب کاهش مي دهد که شناسايي آن را توسط رادارهاي کشتي دشمن به طرز شگفت انگيزي کم مي کند به گونه اي که عملاً تا سيستم راداري – دفاعي شناور بخواهد خود را با شرايط جديد تطبيق دهد برخورد روي داده و همه اين ها يعني آسيب پذيري بالاي شناور در برابر اين ماهي پرنده.
از لحاظ ابعاد Exoct براي مأموريت محوله بسيار مناسب طراحي گشته و با دارا بودن 4/69 متر طول و وزن پرتاب 840 کيلوگرم خود به سادگي توسط هواپيما قابل حمل است از سوي ديگر به دليل جامد بودن سوخت، آماده سازي براي عمليات بسيار ساده است و در عين حال مابقي سوخت در زمان برخورد به عنوان ماده منفجره عمل مي کند.
Exoct يک سر جنگي انفجاري شديد (HE) به وزن 165 کيلوگرم را مي تواند تا 180 کيلومتر با خود حمل کند تا در لحظه مناسب، زخمي کاري بر پيکره شناور دشمن وارد کند، هرچند وزن کلاهک آن موشک را براي حمله به شناورهاي متوسط و بزرگ مناسب مي کند و حمله به اهداف بسيار بزرگ (ناوهاي هواپيمابر با نفت کش ها) را توسط آن چندان توجيه پذير نمي کند آن چنان که در نبرد ارتش آرژانتين با بهره برداري از هواپيماهاي سوپر اتاندارد خود و به همراه آن موشک هاي Exoct خود توانست ناوشکن HMS Sheffeid نيروي دريايي سلطنتي بريتانيا را در روز چهار ماه مي 1982 به قعر اقيانوس بفرستد حال آن که بر اثر برخورد دو فروند از آن ها را در 25 ماه مي همان سال به کشتي تدارکاتي Atlantic Conreyon نتوانست اين کشتي 15 هزار تني را غرق کند، هرچند منجر به خارج شدن آن از ميدان نبرد و ايجاد فشار مضاعف بر نيروهاي انگليس مستقر در منطقه گشت.

منبع: ماهنامه نوآور / شماره 70